Wraz z rosnącą popularnością płatności cyfrowych oszustwa na QR kod stają się coraz bardziej powszechne. Pomimo wygody, jaką zapewniają kody QR, istnieją zagrożenia, na które należy zwrócić uwagę. Podpowiemy, jak rozpoznać i unikać oszustw na QR kod oraz jakie kroki podjąć w przypadku stania się ofiarą cyberprzestępstwa. Chcesz się dowiedzieć, co oznaczają pojęcia QRishing oraz atak phishingowy? Jakie są cechy charakterystyczne kodów QR? W jaki sposób cyberoszuści przekierowują i skanują kody? Koniecznie zapoznaj się z poniższym wpisem.
Kod QR, co to takiego? Jak pobrać kod QR?
Kod QR, czyli Quick Response Code, to dwuwymiarowy kod kreskowy, który opracowała japońska firma Denso Wave w 1994 roku. Kod QR jest podobny do standardowego kodu kreskowego, ale ma znacznie większą pojemność informacyjną, co oznacza, że może przechowywać o wiele więcej danych. Kod QR staje się coraz popularniejszy, ponieważ ma wiele zalet.
Jak wygląda kod QR? Składa się on z czarnych kwadratów umiejscowionych na białym tle. Niektóre kwadraty są specjalnymi wzorcami służącymi do odczytu informacji. Jest to popularna forma kodu kreskowego, która jest powszechnie używana w różnych dziedzinach, w tym w marketingu, logistyce, identyfikacji produktów oraz w aplikacjach mobilnych. Kwadratowe kody są gotowe do pobrania od 2022 roku w coraz łatwiejszy sposób.
Jedną z głównych zalet kodu QR jest to, że może przechowywać różne rodzaje danych, takie jak adresy URL, informacje kontaktowe, numery telefonów, treści tekstowe czy pliki multimedialne. Jak zeskanować kod QR z ekranu telefonu? Wystarczy mieć odpowiednią aplikację na smartfonie, aby uzyskać dostęp do zawartych w nim informacji lub aktywować określone działania, np. otworzyć stronę internetową, wysłać wiadomość e-mail, dodać kontakt do książki adresowej lub wykonać płatność.
Dzięki swojej wszechstronności i łatwości użycia kody QR znalazły szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach życia, przynosząc korzyści zarówno użytkownikom, jak i firmom czy instytucjom, które je wykorzystują.
Czym są oszustwa na QR kod?
Oszustwa na QR kod polegają na wykorzystaniu technologii kodów QR do przeprowadzenia ataków cybernetycznych. Cyberprzestępcy często podszywają się pod zaufane firmy, organizacje lub instytucje, tworząc fałszywe kody QR, które prowadzą do złośliwych witryn internetowych, aplikacji lub kierujących ofiarę do fałszywej witryny, imitującej stronę naszego banku. Quishing służy bardzo często także do przejścia kontroli nad urządzeniem ofiary.
Coraz powszechniejsze techniki stosowane przez oszustów
Cyberprzestępcy często wykorzystują socjotechnikę, aby skłonić ofiary do zeskanowania złośliwego kodu QR. Mogą to być fałszywe oferty promocyjne, nagrody czy linki do rzekomych stron bankowych lub płatności. Zawsze warto być ostrożnym, jeśli ktoś nam zaproponuje coś, co wydaje się dla nas zbyt okazyjne. Sprawdzajmy także dokładnie strony logowania do naszych banków, czy na pewno mają one poprawne adresy. Wykrywanie oszustw na kod QR jest możliwe, tylko należy być uważnym na każdym kroku korzystania z internetu.
Trudne do wykrycia oszustwa z wykorzystaniem kodów QR
Zastanawiasz się, jak ustrzec się w 2024 roku przed quishingiem? Oszustwa z wykorzystaniem kodów QR są coraz bardziej wyrafinowane i trudne do wykrycia, zwłaszcza w erze rosnącej popularności bankowości elektronicznej, mediów społecznościowych, stron internetowych czy aplikacji. Metody oszustów, takie jak quishing (inaczej QRishing, czyli phishing za pomocą wiadomości tekstowych), mogą skutecznie podszywać się pod rzeczywiste instytucje finansowe, co prowadzi do przekazywania poufnych danych logowania przez niewinne ofiary.
Ekspertom z zakresu cyberbezpieczeństwa coraz trudniej jest wykryć tego rodzaju oszustwa, ponieważ przestępcy stosują zaawansowane techniki, takie jak ukrywanie złośliwego oprogramowania w zaszyfrowanych kodach QR. W takich przypadkach ofiary mogą nawet nie zdawać sobie sprawy, że ich dane logowania zostały skradzione, a przestępcy mogą swobodnie korzystać z ich kont bankowych lub innych wrażliwych informacji. W obliczu tych wyzwań ważne jest, aby użytkownicy zachowali szczególną ostrożność podczas logowania się do swoich kont bankowych za pomocą kodów QR oraz aby regularnie monitorowali swoje rachunki w celu wykrycia podejrzanych transakcji.
Jak unikać oszustw stosowanych na QR kod?
- Uważnie sprawdzaj źródło. Zanim zeskanujesz kod QR, dokładnie sprawdź jego źródło. Upewnij się, że pochodzi on od zaufanej firmy lub organizacji. Uważaj na prośby o podanie swoich danych do logowania.
- Zainstaluj oprogramowanie antywirusowe. Posiadanie aktualnego oprogramowania antywirusowego na urządzeniu mobilnym może pomóc w wykryciu potencjalnie złośliwych kodów QR i kontroli nad urządzeniem.
- Nie udostępniaj osobistych danych. Nie podawaj swoich danych osobowych ani informacji finansowych po zeskanowaniu kodu QR, jeśli nie jesteś pewien jego wiarygodności.
Jak rozpoznać próbę oszustwa na QR kod?
- Nietypowe zapytania o dane osobowe lub finansowe – fałszywe kody QR mogą próbować uzyskać poufne informacje, takie jak hasła czy numer karty kredytowej.
- Brak autentyczności źródła – fałszywe kody QR mogą prowadzić do witryn internetowych lub aplikacji, które wyglądają podejrzanie lub nie mają certyfikatu bezpieczeństwa. Często prowadzą na fałszywą stronę banku.
Jakie kroki podjąć, gdy padniesz ofiarą oszustwa na fałszywy QR kod?
Gdy padniesz ofiarą oszustwa na QR kod, ważne jest szybkie i zdecydowane działanie w celu zminimalizowania szkód oraz zabezpieczenia swoich danych finansowych. Oto kilka kroków, które należy podjąć w takiej sytuacji:
- Jeśli podejrzewasz, że padłeś ofiarą oszustwa na QR kod, natychmiast zablokuj wszystkie płatności związane z Twoimi kartami płatniczymi lub kontem bankowym. Skontaktuj się z bankiem, firmą obsługującą Twoje konto lub dostawcą płatności, aby zablokować wszelkie transakcje. Natychmiast zgłoś oszustwo lokalnej policji oraz odpowiednim organom ścigania, takim jak Centrum Bezpieczeństwa Cyberprzestrzeni lub instytucji finansowej, która obsługuje Twoje konto. Im szybciej zgłosisz incydent, tym większa szansa na odzyskanie strat.
- Skontaktuj się ze swoim bankiem lub dostawcą płatności, aby zgłosić oszustwo. Banki często mają procedury w miejscu w celu pomocy klientom, którzy padli ofiarą oszustwa, i mogą podjąć działania w celu zabezpieczenia Twoich funduszy. Po zgłoszeniu oszustwa zmień hasła dostępu do swojego konta bankowego, kart płatniczych oraz innych ważnych kont online. Upewnij się również, że włączona jest autoryzacja dwuetapowa lub inne dodatkowe zabezpieczenia, aby uniemożliwić do nich dostęp oszustom.
- Poza tym regularnie monitoruj swoje konta bankowe i karty płatnicze w celu wykrycia podejrzanych transakcji. Zgłaszaj wszelkie podejrzane i nieautoryzowane transakcje natychmiast bankowi lub dostawcy płatności. Zachowaj wszelkie dowody związane z oszustwem, takie jak wiadomości e-mail, SMS-y, zrzuty ekranu, potwierdzenia transakcji itp. Mogą być one przydatne w procesie dochodzeniowym.
Natychmiastowe działanie oraz współpraca z bankiem, organami ścigania i dostawcami płatności są kluczowe, gdy padnie się ofiarą oszustwa. Im szybciej podjęte zostaną odpowiednie kroki, tym większa szansa na minimalizację strat oraz złapanie sprawców. Jednocześnie ważne jest także zwiększenie swojej wiedzy na temat cyberbezpieczeństwa, aby uniknąć podobnych incydentów w przyszłości. Warto także taką sytuację zgłosić do CERT Polska, które znane jest z szybkich odpowiedzi. Jest to organizacja zajmująca się zwalczeniem wyłudzeń i przestępstw w internecie, współpracująca z Ministerstwem Cyfryzacji. Jeśli wykryjemy taki scam, służący często do wyłudzenia danych logowania, powinniśmy od razu zgłosić sprawę na policję.
Scam na kody QR – cyberprzestępcy tworzą spreparowane kody QR
Cyberprzestępcy coraz częściej wykorzystują spreparowane kody QR w swoich działaniach przestępczych. Spreparowane kody QR to takie, które prowadzą do złośliwych witryn internetowych lub aplikacji zamiast do rzeczywistych, bezpiecznych stron czy treści. Ten nowy rodzaj cyberzagrożenia stwarza poważne ryzyko dla użytkowników, którzy mogą nieświadomie ulec pułapce stworzonej przez przestępców.
Spreparowane kody QR mogą być umieszczone w różnych miejscach, takich jak ulotki, plakaty, reklamy czy nawet na fałszywych stronach internetowych. Cyberprzestępcy starają się wykorzystać zaufanie, jakim ludzie darzą kody QR, aby skłonić ich do skanowania tych kodów i narażać ich na złośliwe treści.
Rola instytucji finansowych w ochronie przed oszustwami na QR kod
Instytucje finansowe pełnią ważną funkcję w ochronie klientów przed oszustwami na QR kod poprzez monitorowanie podejrzanych transakcji, wdrażanie systemów zabezpieczeń oraz edukację klientów na temat cyberbezpieczeństwa. Mimo wygody i popularności kodów QR należy zachować ostrożność i świadomość zagrożeń z nimi związanych. Pamiętaj o zasadach bezpieczeństwa online i bądź czujny, aby nie stać się kolejną ofiarą oszustów.